ASEAN tuổi tác 40: Những trở thành tựu nổi bật
Ngày 8 /8 trong năm này ASEAN – Thương Hội những nước Khu vực Đông Nam Á bước quý phái tuổi tác 40 (1967 – 2007), loại tuổi tác “tứ thập nhi bất hoặc” theo đuổi ý niệm của những người Trung Quốc xưa. 40 năm vừa qua ASEAN vẫn trải qua không ít bước thăng trầm nhưng do vì những nổ lực phấn đấu của cơ quan chỉ đạo của chính phủ và quần chúng. # 10 nước Khu vực Đông Nam Á, đến giờ ASEAN phát triển thành một xã hội kết hợp vững vàng mạnh, cách tân và phát triển biến hóa năng động phồn thịnh, nằm trong share những độ quý hiếm niềm tin, bạn dạng sắc văn hóa truyền thống thống nhất nhập phong phú.
Bạn đang xem: hiệp hội các quốc gia đông nam á asean được thành lập năm 1967 trong bối cảnh
Nhân thời gian này, tất cả chúng ta bên cạnh nhau nhìn lại những đoạn đường cách tân và phát triển vẫn qua loa của ASEAN, rút đi ra những tay nghề nhằm nằm trong nhắm đến sau này “Tầm nhìn 2020” và xa xôi không dừng lại ở đó. Tôi ham muốn điểm lại những trở thành tựu ASEAN vẫn đạt được bên trên những nghành.
I. Về chủ yếu trị, an toàn.
ASEAN Thành lập ngày 8/8/1967 nhập toàn cảnh quốc tế cuộc chiến tranh rét mệt mỏi, nhị khối hệ thống tư bạn dạng công ty nghĩa và xã hội công ty nghĩa bởi nhị siêu cường Mỹ và Liên Xô hàng đầu đang làm việc đua vũ trang tranh giành giành hình họa hưởng; điểm Khu vực Đông Nam Á cũng phát triển thành vũ đài đấu tranh giành thân thích nhị khối hệ thống chủ yếu trị toàn cầu, nhập bại nước ta bị trở thành tiền vọng gác của tất cả nhị phe. Chiến tranh giành nước ta leo thang cho tới đỉnh điểm, phát triển thành trận đánh tranh giành toàn bộ, cuộc chiến tranh giá buốt qui tế bào lớn số 1 Tính từ lúc sau Đại chiến loại II, trước sau thu hút 10 nước nhập vòng chiến (Mỹ, VNDCCH, VNCH, nước Australia, New Zealand, Cambodia, Laos, Thailand, Philippines, Hàn Quốc). Với toàn cầu là cuộc chiến tranh rét, với trên 1/2 Khu vực Đông Nam Á Khi này là cuộc chiến tranh giá buốt rộp.
Trong toàn cảnh bại, Ngoại trưởng 5 nước Thailand, Indonesia, Malaysia, Philippines và Singapore vẫn họp và công phụ thân Tuyên phụ thân Bangkok, xây dựng Thương Hội những nước Đông Nam Á (ASEAN). Trong Tuyên phụ thân Bangkok xác lập rõ: “Nhận thức được sự tồn bên trên của những côn trùng quan hoài cho nhau và những yếu tố công cộng trong số những nước Đông Nam Á và tin vào sự quan trọng cần tăng nhanh không dừng lại ở đó những quan hệ kết hợp sẵn đem nhập khu vực vực; mong ước xây đắp một nền tảng vững chãi cho tới hành vi công cộng nhằm mục tiêu xúc tiến liên minh điểm ở ĐNA; những nước Đông Nam Á đem trách cứ nhiệm chủ yếu trong những việc tăng nhanh ổn định lăm le tài chính và xã hội của điểm và bảo đảm an toàn sự cách tân và phát triển của non sông một cơ hội tự do và tiến bộ cỗ, quyết tâm bảo đảm an toàn sự ổn định lăm le và an toàn không tồn tại sự can thiệp kể từ bên phía ngoài bên dưới ngẫu nhiên hính thức hoặc biểu thị nào…”. Tuyên phụ thân cũng nêu tôn chỉ, mục tiêu của hiệp hội cộng đồng bao gồm 7 điểm, cho tới 40 năm tiếp theo vẫn còn đấy vẹn toàn độ quý hiếm. Thương Hội không ngừng mở rộng cho tới toàn bộ những vương quốc ở điểm Đông Nam Á giã trở thành tôn chỉ, phương pháp và mục tiêu rằng bên trên. Từ điều tuyên phụ thân này cho tới Khi thực tế hóa nó cần mất mặt rộng lớn 30 năm (30/4/1999), một đoạn đường khá lâu năm.
ASEAN là 1 tổ chức triển khai liên minh điểm Đông Nam Á, thay mặt cho tới ý chí luyện thể của những nước Đông Nam Á khăng khít cùng nhau vày tình hữu hảo và liên minh trải qua những nỗ lực công cộng, nằm trong quyết tử nhằm đáp ứng cho tới quần chúng. # bản thân và những mới tương lai thừa hưởng tự do, tự tại và phồn vinh. Sự xây dựng ASEAN ý nghĩa quan trọng, thể hiện tại ý chí chủ yếu trị, tầm nhìn thông minh của những mái ấm hướng dẫn (các nước ngoài trưởng) ASEAN. Phải bịa đặt Đông Nam Á nhập toàn cảnh quốc tế và điểm như rằng bên trên mới nhất thấy không còn chân thành và ý nghĩa của chính nó. Từ trí tuệ cho tới hành vi nhằm thực tế hóa nó còn cần tiêu tốn không ít sức lực lao động và thời hạn, tính vày cả một mới.
Hơn 4 năm tiếp theo Tuyên phụ thân Bangkok mon 11/1971 bên trên Kuala Lumpur (Malaysia), Hội nghị Sở trưởng nước ngoài giao phó 5 nước ASEAN vẫn đi ra Tuyên phụ thân điểm và Hòa bình, Tự bởi, Trung lập (ZOPFAN). Cần nhấn mạnh vấn đề rằng 4/5 anh hùng vẫn biên soạn thảo và ký Tuyên phụ thân Bangkok 1967 cũng chính là những anh hùng cốt lõi biên soạn thảo và ký Tuyên phụ thân ZOPFAN – Kuala Lumpur 1971: này là những vị Adam Malik, Sở trưởng nước ngoài giao phó Indonesia, Tun Abdul Razak, năm 1967 là Phó Thủ tướng tá kiêm Sở trưởng Quốc chống và Sở trưởng Phát triển vương quốc Malaysia, S.Ratjaratnam, Sở trưởng nước ngoài giao phó Singapore, TS Thanat Khoman, năm 1967 là Sở trưởng nước ngoài giao phó, năm 1971 là Đặc phái viên Hội đồng Hành pháp vương quốc Thái Lan. Tuyên phụ thân xác định “quyết tâm dùng những nỗ lực quan trọng những bước đầu tiên nhằm đáp ứng việc thừa nhận và tôn trọng Đông Nam Á là 1 điểm Hòa bình, Tự bởi và Trung lập, không tồn tại sự can thiệp bên dưới ngẫu nhiên mẫu mã và phương cơ hội này của những quốc tế điểm. Các nước Đông Nam Á cần thiết kết hợp nỗ lực nhằm mục tiêu không ngừng mở rộng những nghành liên minh nhằm góp thêm phần tăng nhanh sức khỏe, tình kết hợp, quan hệ khăng khít rộng lớn nữa”...
Trong thực trạng cuộc chiến tranh rét tranh giành giành quyền lực tối cao vô cùng phức tạp, Tuyên phụ thân ZOPFAN là biểu thị mẫn cảm thông minh về chủ yếu trị của những nước ASEAN. Quan điểm đó sau hai mươi năm, Khi cuộc chiến tranh rét dứt, Đông Nam Á đang trở thành điểm Hòa bình, Tự bởi, Trung lập và ko tranh bị phân tử nhân.
Qua quy trình liên minh đã tạo nên công ty nghĩa điểm ASEAN, những dân tộc bản địa Đông Nam Á càng kết hợp khăng khít, tin cẩn cho nhau, tạo ra bạn dạng sắc riêng rẽ của ASEAN, phát triển thành phân tử nhân cho tới Diễn đàn an toàn điểm ASEAN (ARF) vẫn vận hành kể từ 1994 đến giờ, góp thêm phần gia tăng, tăng nhanh an toàn cho tới điểm châu Á – Tỉnh Thái Bình Dương và bảo đảm hòa bình toàn cầu.
ASEAN từng bước xây đắp một đội chức, cách thức liên minh càng ngày càng ngặt nghèo, hiệu suất cao rộng lớn. Giai đoạn đầu (8/1967 – 2/1976) tổ chức triển khai ASEAN còn từ từ, kềnh càng, hầu hết loay hoay giải quyết và xử lý những tranh giành chấp, sự không tương đồng, xung đột quyền hạn. Giai đoạn kể từ Hội nghị thượng đỉnh ASEAN I (2/1976) cho tới không còn cuộc chiến tranh rét (năm 1991) ASEAN gia tăng tổ chức triển khai, đem trụ sở ở Jakarta (Indonesia), cố kết cùng nhau ngặt nghèo rộng lớn qua loa Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (Hiệp ước Bali) và Hiệp lăm le về Ban thư ký ASEAN (1976 và 1985), Tuyên phụ thân Hòa hợp ý ASEAN (1976), Tầm nhìn 2020 (1997), Tuyên phụ thân Bali II (2003) xây đắp ASEAN trở thành một xã hội về chủ yếu trị – an toàn, tài chính và văn hóa truyền thống xã hội, tiến bộ cho tới xây đắp Hiến chương ASEAN.
Chiến tranh giành rét dứt vẫn tạo ra thời cơ thuận tiện cho những nước Đông Nam Á xóa khỏi rào cản ngăn cơ hội fake tạo ra trở thành nhị group nước theo đuổi nhị khuynh phía cách tân và phát triển không giống nhau – group ASEAN – 6 theo đuổi con phố tài chính tự tại tư bạn dạng công ty nghĩa và group 4 nước cung cấp hòn đảo Trung đè (CLMV) theo đuổi quy mô tài chính plan triệu tập kim chỉ nan xã hội công ty nghĩa. Năm 1995 nước ta tham gia ASEAN, tạo nên sự thay đổi cho tới tổ chức triển khai này. Năm 1997 Lào, Myanmar và năm 1999 Campuchia tham gia, ASEAN mới nhất thực sự phát triển thành Thương Hội mang tính chất toàn điểm. Một nửa thực sự chưa hẳn là việc thiệt, 1/2 ngược táo chưa hẳn là ngược táo! Vị thế của ASEAN – 10 được nâng lên bên trên ngôi trường quốc tế.
ASEAN vâng lệnh những phương pháp của Hiến chương Liên Hợp Quốc, tôn trọng 5 phương pháp nằm trong tồn bên trên tự do tuy nhiên trong phương pháp xử sự đem sự mềm mỏng, uyển trả, phương pháp đồng thuận / tán thành (Consensus) vẫn được áp dụng nhập trong cả 40 năm vừa qua. Nguyên tắc ko can thiệp nhập nội cỗ của nhau vẫn được tôn trọng. Vì vậy kể từ 1997 đến giờ trong số phương pháp xử sự của ASEAN được bổ sung cập nhật phương pháp 6 – x. Vì vậy bên trên con phố cách tân và phát triển ASEAN rất cần được vượt lên những trở ngại cản ngăn nhằm xây đắp xã hội ASEAN kết hợp thống nhất vững vàng mạnh.
II. Về tài chính.
Các nước Đông Nam Á thời kỳ cận kim từng bị công ty nghĩa thực dân xâm lăng cai trị hàng ngàn năm, nền tài chính đem nặng trĩu những kết quả u ám của cơ chế nằm trong địa, nửa nằm trong địa, phong loài kiến nên sau khoản thời gian giành song lập nền tài chính những nước đều túng bấn nàn lỗi thời, cơ cấu tổ chức tài chính què quặt mất mặt phẳng phiu, hầu hết là nông nghiệp độc canh, công nghiệp nhỏ bé xíu, hầu hết là khai quật vẹn toàn nhiên liệu. Đến thân thích những năm 1960 Khi ASEAN Thành lập, xuất trị điểm về tài chính còn thấp.
Ngay kể từ Khi mới nhất xây dựng, ASEAN vẫn bịa đặt trọng tâm vào việc liên minh tài chính, thể hiện tại ở nội dung những lịch trình, những nghành liên minh và cơ cấu tổ chức tổ chức: 8/11 Ủy ban thông thường vụ thời kỳ 1967 – 1976 nằm trong nghành tài chính - tài chủ yếu thương nghiệp – cty - giao thông vận tải vận tải đường bộ – du ngoạn v.v… Nhưng như bên trên vẫn rằng xuất trị điểm của những nước ASEAN – 5/6 thấp, cơ cấu tổ chức tài chính của từng nước (trừ Singapore) vô cùng giống như nhau, nước nào thì cũng khát vốn liếng / tư bạn dạng và nghệ thuật, cần thiết thị ngôi trường xuất nhập vào nên kỹ năng liên minh nội khối nhằm bù đắp điếm những thiếu vắng lẫn nhau vô cùng giới hạn.
Nhưng sau những trở ngại lúc đầu, những nước ASEAN vẫn mò mẫm đi ra quy mô cách tân và phát triển tài chính thích hợp cho từng nước, liên minh cùng nhau nhằm xây đắp kế hoạch, lịch trình cách tân và phát triển tài chính cho tất cả tổ chức triển khai ASEAN. Cơ chế đối tác chiến lược với những nước cách tân và phát triển và những tổ chức triển khai, thiết chế tài chính quốc tế (EEC – ni là EU, UNDP, GATT – ni là WTO, WB, IMF, ADB …) là những bước tiến tạo nên, hiệu suất cao của ASEAN, một vừa hai phải tranh giành thủ được những nguồn lực có sẵn kể từ bên phía ngoài đáp ứng cho tới tiềm năng cách tân và phát triển của ASEAN.
Sau sát phụ thân những năm, cho tới thân thích những năm 1990 những nước ASEAN – 6 vẫn đạt nhiều trở thành tựu tài chính ngoạn mục, Singapore vẫn hóa thành rồng, tham gia những nước công nghiệp cách tân và phát triển, về thu nhập GDP / người Singapore và Brunei là nước đem thu nhập cao, Malaysia và Thái Lan nước đem thu nhập tầm khá, Indonesia và Philippines đem thu nhập tầm.
Sau cuộc chiến tranh rét, sau Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN IV (1/1992) ở Singapore với ra quyết định xây dựng AFTA, liên minh tài chính mới nhất cút nhập thực ra.
Từ năm 1995 cho tới 1999 ASEAN Open kết hấp thụ nước ta, Lào, Myanmar và Campuchia thì cả 4 nước đều túng bấn, GDP/người chỉ tầm 200 – 300 USD/năm. Về khoảng cách cách tân và phát triển nhập ASEAN – 10 phân tầng rất rộng. Ngay khi bại Đông Nam Á lại đối lập với cuộc khủng hoảng rủi ro chi phí tệ - tài chính tài chủ yếu lớn số 1 kể từ 30 năm vừa qua, thực hiện chao hòn đảo nền tài chính nhiều nước. Khủng hoảng tài chính tác động đến hơn cả nghành chủ yếu trị. Thêm nhập bại những yếu tố sắc tộc, tôn giáo, xịn phụ thân quốc tế như 1 dịch bệnh cũng lây truyền cho tới một số trong những nước Đông Nam Á. Người tớ phê phán quy mô cách tân và phát triển ở những nước ASEAN thiếu hụt vững chắc và kiên cố, “nền tài chính bong bóng” v.v… Nhưng ASEAN đã tương đối điềm đạm ứng phó với khủng hoảng rủi ro, phụ thuộc vào những tổ chức triển khai tài chủ yếu quốc tế (WB, IMF, ADB v.v…) và sự nỗ lực của bạn dạng thân thích những nước ASEAN nên khủng hoảng rủi ro vẫn sớm qua loa cút, nền tài chính những nước ASEAN vẫn sớm phục hổi, lấy lại đà cách tân và phát triển. Chương trình hành vi Hà Thành (12/1998) đưa ra những tiềm năng cách tân và phát triển vững chắc và kiên cố và tinh giảm khoảng cách chênh chênh chếch trong số những nước member ASEAN thể hiện tại sự cứng cáp của ASEAN. Khủng hoảng như điều lưu ý, cảnh tỉnh những mái ấm hoạch lăm le quyết sách, giới hướng dẫn và vận hành tài chính ở những nước ASEAN, nhằm lại cho tới tổ chức triển khai này những bài học kinh nghiệm tay nghề có lợi cho tới thời kỳ cách tân và phát triển mới nhất vào đầu thế kỷ XXI, nhắm đến những tiềm năng của “Tầm nhìn 2020”, nhắm đến xây đắp Cộng đồng tài chính ASEAN, khi nguồn vào năm 2020, ni tinh giảm lại cho tới năm năm ngoái.
Nhìn lại đoạn đường 40 năm những nước ASEAN đem quyền kiêu hãnh về những trở thành tựu cách tân và phát triển vượt lên trước bậc đối với ngẫu nhiên thời kỳ này trước đó nhập lịch sử hào hùng. Các nước ASEAN – 6 vẫn đem nhị nước bé xíu xài (Singapore, Brunei) nhiều, 4 nước tầm. Còn 4 nước member mới nhất túng bấn. Hy vọng cho tới năm ngoái – 2017 những nước này tiếp tục bay túng bấn, đạt tới mức cách tân và phát triển tầm, tiến bộ nhập thời kỳ công nghiệp hóa, tiến bộ hóa.
III. Về văn hóa truyền thống – xã hội.
Xem thêm: việc giải quyết vấn đề năng lượng ở bắc trung bộ chủ yếu dựa vào
Về văn hóa truyền thống, thời nay ở những nước ASEAN và bên trên toàn cầu người tớ thông thường nói đến việc nền văn hóa truyền thống Đông Nam Á nhiều bạn dạng sắc tuy nhiên “thống nhất trong không ít dạng”. Đó là trở thành tựu 40 năm vừa qua của từng nước nhập sự nghiệp bảo đảm và đẩy mạnh nền văn hóa truyền thống dân tộc bản địa của tôi. Các vương quốc Đông Nam Á đều nhiều tộc người. Mỗi tộc người dân có di tích văn hóa truyền thống vật thể và phi vật thể. Mỗi tộc người dân có Khi trú ngụ ở nhiều vương quốc. Vì vậy nhìn tổng thể nhập tiến bộ trình lịch sử hào hùng tộc đứa ở Đông Nam Á ra mắt sự gặp mặt, xúc tiếp ngôn từ, văn hóa truyền thống, tạo nên một tranh ảnh cẩn văn hóa truyền thống nhiều chiều nhiều sắc rất là đa dạng. Tiến trình gặp mặt, liên minh văn hóa truyền thống trong số những nước ASEAN trên rất nhiều Lever không giống nhau thực hiện cho tới quần chúng. # Đông Nam Á càng nắm rõ, thông cảm cho nhau. Tại tầm cao là những Festival, những phần thưởng văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ ASEAN nhằm tôn vinh những độ quý hiếm văn hóa truyền thống Đông Nam Á và ra mắt với bằng hữu quốc tế.
Nền dạy dỗ ở những nước ASEAN nhập 40 năm vừa qua đem những bước tiến bộ vượt lên trước bậc. Sau Khi giành song lập, những nước Đông Nam Á là vùng khu đất túng bấn nàn lỗi thời, kể từ 70 cho tới 90% dân sinh loà chữ. Nhưng đến giờ nền dạy dỗ ở những nước Đông Nam Á đều cách tân và phát triển rộng rãi, xóa loà chữ, thông dụng dạy dỗ phổ thông; khối hệ thống dạy dỗ ĐH và có tính chuyên nghiệp tạo hình và cách tân và phát triển. ASEAN còn xây đắp màng lưới những ngôi trường ĐH, liên phối kết hợp tác cách tân và phát triển thân thích các ngôi trường ĐH tiên phong hàng đầu nhập điểm với những ngôi trường tiên tiến và phát triển tiên phong hàng đầu bên trên toàn cầu.
Nền khoa học tập nghệ thuật ở những nước ASEAN tuy rằng còn trẻ trung tuy nhiên đã tạo nên khối hệ thống những viện phân tích về khoa học tập cơ bạn dạng, khoa học tập phần mềm, nghệ thuật technology, nông học tập, nó học tập v.v…
Về mặt mày xã hội nhập 40 năm vừa qua những nước ASEAN có khá nhiều nỗ lực giải quyết và xử lý những yếu tố xã hội như bần cùng thất nghiệp, những bệnh dịch xã hội, xử lý bất đồng đẳng về giai cung cấp, sắc tộc, tôn giáo, nam nữ nhằm mang đến quyền hạn tài chính, văn hóa truyền thống cho những giai tầng quần chúng. #. Vài chục năm trước đó nói đến việc Đông Nam Á nhiều người nói đến “tam giác vàng” như 1 điểm đen thui về tạo ra, kinh doanh yêu tinh túy gắn kèm với những băng group xã hội đen thui nổi tiếng nhiều tệ nàn xã hội rùng rợn, tuy nhiên những nước ASEAN vẫn liên minh trong số lịch trình chống phòng yêu tinh túy, về cơ bạn dạng vẫn xóa được điểm đen thui bại.
Trong quy trình cách tân và phát triển ở đa số những nước ASEAN đều đột biến những yếu tố môi trường xung quanh sinh thái xanh nhân bản. Các nước ASEAN vẫn đưa ra nhiều lịch trình liên minh bên trên nghành này, những bước đầu tiên vẫn tìm ra khẩu ca công cộng và nhiều lịch trình liên minh vẫn lượm lặt được thành quả lúc đầu.
Mục xài của ASEAN đưa ra cho tới năm 2020 sẽ xây dựng dựng một xã hội về văn hóa truyền thống – xã hội như 1 trong phụ thân trụ cột, bảo đảm an toàn cho tới tiến bộ trình liên minh ASEAN cách tân và phát triển vững chắc và kiên cố, đồng đều, thông cảm và đùm quấn cho nhau. Đó cũng là 1 đường nét lạ mắt nhiều tính nhân bản của ASEAN.
KẾT LUẬN
40 năm là 1 đoạn đường lâu năm. Với một đời người tuổi tác 40 là tuổi tác “nhi bất hoặc”, sát nửa cuộc sống. Nhưng đối với lịch sử hào hùng dân tộc bản địa, lịch sử hào hùng của điểm Đông Nam Á thì 40 năm mới tết đến đơn thuần những bước tiến lúc đầu còn từ tốn. Tôi vốn liếng là kẻ sáng sủa nên nhập nội dung bài viết cụt này tôi chỉ van điểm qua loa những trở thành tựu nổi trội của ASEAN bên trên phụ thân nghành chủ yếu trị an toàn, tài chính, văn hóa truyền thống xã hội. 40 năm ASEAN trải qua không ít bước thăng trầm, có những lúc bởi tác dụng xấu đi của trật tự động nhị vô cùng Yalta nhập cuộc chiến tranh rét, có những lúc bởi tác dụng của tam giác Mỹ – Xô – Trung Đông Nam Á phát triển thành trường đấu đẫm ngày tiết, điểm tranh giành giành tác động của những quyền năng siêu cường, đại cường Đông Nam Á bị phân vô cùng, đem Khi đối đầu nhau. Nhưng vượt qua toàn bộ ASEAN đang trở thành điểm Hòa bình – Tự bởi – Trung lập, ko tranh bị phân tử nhân, những dân tộc bản địa Đông Nam Á kết hợp, khăng khít cùng nhau vì thế vận mệnh công cộng, vượt lên nghèo đói, tiến bộ cho tới phồn vinh, phát đạt. So với những cường quốc, những nước cách tân và phát triển, với EU thì ASEAN còn cần nỗ lực phấn đấu thật nhiều, thật nhiều nữa. Nhưng đối với những nước đang được cách tân và phát triển, những tổ chức triển khai liên minh điểm ở Á – Phi – Mỹ Latinh thì ASEAN đem quyền kiêu hãnh là tổ chức triển khai liên minh điểm với những nước đang được cách tân và phát triển thành công xuất sắc nhất, kết hợp thống nhất (nhiều là “dĩ hòa vi quý”) và cách tân và phát triển biến hóa năng động nhất.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. ASEAN: Hôm ni và ngày mai. Kỷ yếu đuối Hội thảo quốc tế tổ chức triển khai bên trên Hà Thành ngày 17 – 18/8/1997.
2. ASEAN Economic Community. ASEAN Secretariat.
3. Declaration of ASEAN
4. Declaration of ASEAN
5. Khủng hoảng tài chủ yếu chi phí tệ châu Á: Nghiên nhân và bài học kinh nghiệm. NXB CTQGHN. 1998.
6. Lim Chong Yah – Khu vực Đông Nam Á – Chặng lối lâu năm phía đằng trước (dịch). NXB Thế giới. H.2002.
7. Nguyễn Duy Qúy. Tiến cho tới một ASEAN tự do, ổn định lăm le và cách tân và phát triển vững chắc và kiên cố. NXB KHXH. H.2001.
8. Nguyễn Thu Mỹ (CB). ASEAN thời điểm ngày hôm nay và triển vọng cách tân và phát triển nhập thế kỷ XXI. NXB CTQG. H.1998.
9. Nguyễn Văn Lịch. Thương Hội những nước Khu vực Đông Nam Á (ASEAN) – Quá trình cách tân và phát triển và sinh hoạt. Thành Phố HCM 1995.
10. Phạm Đức Thành (CB). Đặc điểm con phố cách tân và phát triển tài chính - xã hội của những nước ASEAN. NXB KHXH. H.2001.
Xem thêm: bộ đề thi bằng lái xe a1
11. Phạm Đức Thành (CB). Kinh tế những nước Khu vực Đông Nam Á – Thực trạng và triển vọng. NXB KHXH. H.2002.
12. Trần Khánh (CB). Liên kết ASEAN nhập toàn cảnh toàn thị trường quốc tế hóa. NXB KHXH. H.2002.
13. Vũ Dương Ninh (CB). Việt
Bình luận