hoàng lê nhất thống chí hồi 14

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Hoàng Lê nhất thống chí
皇黎一統志
Ấn phiên bản năm 2017 của NXB Trẻ Bạn đang xem: hoàng lê nhất thống chí hồi 14
Thông tin tưởng sách
Tác giả	Ngô gia văn phái Xem chi tiết
Quốc gia	Đại Nam quốc
Ngày trị hành	1804
Liên kết	Hoàng Lê nhất thống chí bên trên Wikisource

Hoàng Lê nhất thống chí (chữ Hán: 皇黎一統志), hoặc An Nam nhất thống chí (chữ Hán: 安南一統志), hoặc Lê quý nước ngoài sử (chữ Hán: 黎季外史) là cuốn tè thuyết văn xuôi ghi chép bằng văn bản Hán, trực thuộc cỗ Ngô gia văn phái tùng thư của những người sáng tác nằm trong dòng tộc Ngô Thì ở xã Tả Thanh Oai, thị trấn Thanh Oai, Hà Thành.

Tác giả[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là một trong cuốn tè thuyết lịch sử vẻ vang ghi chép theo đòi lối chương hồi, biên chép về việc thống nhất vương vãi triều căn nhà Lê vô thời gian Tây Sơn khử Trịnh trả lại Bắc Hà mang lại Vua Lê cho tới Lúc Nguyễn Ánh vượt mặt Tây Sơn, thống nhất toàn nước. Đây là kiệt tác ghi chép theo đòi thể chí - một lối văn biên chép sự vật, vấn đề, tự một vài người sáng tác kế tiếp tục nhau ghi chép, trong mỗi thời gian không giống nhau. Được sáng sủa tác trong vòng thời hạn lâu năm từ thời điểm cuối Triều Lê lịch sự đầu Triều Nguyễn (cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX). Toàn cỗ kiệt tác bao gồm với 17 hồi.

Bảy hồi thứ nhất là phần chính biên tự Ngô Thì Chí ghi chép, mươi hồi tiếp sau là phần tục biên, vô bại với 7 hồi được cho rằng Ngô Thì Du ghi chép, còn 3 hồi sau cuối ghi chép với đặc thù lẹo vá, lại sở hữu cả những vấn đề thời Tự Đức, tương truyền tự Ngô Thì Thuyết (có người phát âm là Thiến), còn những căn nhà nghiên cứu và phân tích cho rằng hoàn toàn có thể của một người sáng tác vô danh khác^[1].

Văn bản[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện ni phiên bản gốc chữ Hán không thể, và cũng không được xung khắc in. Người tớ thuế tầm được toàn bộ 12 dị phiên bản Hoàng Lê nhất thống chí bằng văn bản Hán đều ở dạng ghi chép tay:^[2]

• sáu phiên bản của Thư viện Viện Nghiên cứu vãn Hán Nôm, đem những ký hiệu

• A. 22/1- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Học Tống Công trứ, Trưng Phủ Công tục);
• A. 883 (in hình ảnh trong giấy tờ tây, title Lê quý nước ngoài sử. Sơn Nam Thành Oanh thị trấn Tả Thanh Oai Thiêm thư Ngô Thì Thuyến biên soạn, Long phi Kỷ Hợi niên (1899) hạ lục nguyệt thập ngũ nhật. Hàn lâm viện Thị độc sung Bắc kỳ Thống sứ phủ đích thực đệ ngũ hạng Lục sự Nguyễn Hữu Thường phụng lục);
• Vhv. 1542/1-2(tiêu đề An Nam nhất thống chí, phiên bản này nằm trong loại với phiên bản tự Nguyễn Hữu Thường chép); Vhv. 1296 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí); Vhv. 1534/- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí, với vết ấn của Hoàng Xuân Hãn);
• Vhv. 1534/b (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Chỉ với 8 hồi đầu, hồi loại 8 đang được chép dở), một phiên bản của Thư viện Quốc gia Hà Thành (tiêu đề An Nam nhất thống chí, chỉ mất 7 hồi đầu);

• bốn phiên bản của Thư viện Thương Hội châu Á Paris, đem những ký hiệu

• HM. 2224(7) (tiêu đề An phái mạnh nhất thống chí, chép kể từ sách Ngô gia văn phái. Tập 7. Quyển 19-20, phần Học Tống Công di thảo);
• HM. 2134 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Học Tống Công trứ, Trương Phủ Công tục: phiên bản này chép kể từ phiên bản A.22 của Viện Nghiên cứu vãn Hán Nôm);
• Ms. b.21 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Gia Long tam niên Giáp Tý (1804) quý nhộn nhịp sóc, Lê Cảnh Hưng Quý Mùi khoa Tiến sĩ Tả Thanh Oai nhân Ngô Thì Nhậm chỉnh sửa (tiêu đề An Nam nhất thống chí, Thiêm thư binh chương Học Tốn Công di thảo; đấy là sách của Fonds Demiéville).

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Tác phẩm được ghi chép bên dưới dạng chương hồi, bao gồm 17 hồi^[3]. Tác phẩm đa phần phản ánh cuộc tranh giành chấp quyền lực tối cao trong những tập đoàn lớn phong con kiến thời Lê mạt và trào lưu Tây Sơn.

Tác phẩm mô tả khoảng chừng rộng lớn 30 năm vào cuối thế kỷ 18, kể từ Lúc Trịnh Sâm đăng vương chúa (1767) đến thời điểm Nguyễn Ánh đăng vương vua (1802). Đây đó là tiến độ thật nhiều dịch chuyển vô lịch sử vẻ vang nước Việt Nam, cả tổ chức cơ cấu xã hội phong con kiến với những hình dáng ý thức, tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp... hầu hết bị hòn đảo lộn và lắc trả tận gốc^[1].

Các anh hùng chính[sửa | sửa mã nguồn]

Giá trị[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác văn xuôi thứ nhất với quy tế bào rộng lớn của một cỗ sử đua. Tác phẩm có mức giá trị cả về mặt mũi văn học tập và sử học^[4].

Sử học[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là kiệt tác văn học tập với một vài tình tiết hư đốn cấu, tuy vậy người sáng tác là kẻ đương thời nên vẫn tế bào mô tả khá sống động về những dịch chuyển vô xã hội phong con kiến vào cuối thế kỷ 18. Những anh hùng nằm trong giai tầng bên trên của xã hội phong con kiến không thể là những thần tượng linh nghiệm, quyền quý tuy nhiên là tồn tại của sự việc suy bại. Trong triều đình, vua ko rời khỏi vua, phủ liêu, chúa ko rời khỏi chúa. Vua Cảnh Hưng cam chịu đựng sinh sống bạc nhược, Trịnh Tông trở nên con cái rối của đám kiêu binh; Lê Chiêu Thống bị dân chúng thù ghét vì thế cung cấp nước và quỵ luỵ trước tướng tá Tôn Sĩ Nghị căn nhà Thanh; hình hình ảnh giám quốc Lê Duy Cận được tế bào mô tả là "bị thịt vào bên trong túi da"^[5].

Xem thêm: if parents bring up a child

Ngoài triều, quan lại lại, tướng tá tá nhiều người trở mặt vô lương, không thể lưu giữ đạo vua tôi. Mai Doãn Khuê vừa vặn bày mưu mẹo mang lại kiêu binh kết thúc lại cút cáo giác, Nguyễn Cảnh Thước công khai minh bạch yêu sách chi phí mãi lộ và lột áo bào của vua Chiêu Thống bên trên lối chạy trốn.

Hoàng Lê nhất thống chí còn phản ánh phần này cuộc sống thường ngày của dân chúng thời Lê mạt: cuộc sống thường ngày không tồn tại trật tự động, ko an toàn và tin cậy, ko hòa bình trước nàn binh hỏa và nàn đói^[6].

Một phần rộng lớn nội dung kiệt tác phản ánh khá đậm đường nét về căn nhà Tây Sơn. Dù đứng bên trên lập ngôi trường cỗ vũ căn nhà Hậu Lê trái lập, những người sáng tác để nhiều sự sang trọng so với lực lượng Tây Sơn tuy nhiên vượt trội là Nguyễn Huệ. Ông được tế bào mô tả là một trong "anh hùng hào kiệt", "dũng mãnh và tài giỏi cụ quân"^[7]. Trận Ngọc Hồi-Đống Đa tiến công xua đuổi quân Thanh cũng khá được kiệt tác phản ánh khá cụ thể.

Văn học[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác tự động sự lịch sử vẻ vang. Trên thực tiễn, kiệt tác ko không thay đổi đua pháp cổ xưa của chuyên mục như tế bào mô tả nước ngoài hình anh hùng theo đòi lối đại diện, ước lệ, tuy vậy với những Đặc điểm được những căn nhà nghiên cứu và phân tích review là đậm sắc thái của Việt Nam^[7].

Ngôn ngữ vô kiệt tác là ngôn từ động, đem phong thái lối phát biểu dân gian giảo nhiều hình tượng, thỉnh thoảng với phô trương, phóng đại vui nhộn, không xẩy ra bó buộc theo đòi khuôn của Hán học tập, bởi vậy nội dung với mức độ thú vị quan trọng. Các căn nhà nghiên cứu và phân tích review cực kỳ cao độ quý hiếm thẩm mỹ của đoạn hội thoại thân thuộc Nguyễn Hữu Chỉnh và người em rể^[7].

Thành công lớn số 1 của tè thuyết này là xây đắp được những anh hùng điển hình nổi bật phong phú và đa dạng, vừa vặn bao quát vừa vặn thâm thúy. Nhân vật lịch sử vẻ vang với cuộc sống tâm tư phức tạp và số phận rõ ràng vô tổng hòa những quan hệ xã hội^[7].

Xem thêm: nghị luận tình yêu thương

Dịch thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Sách đã và đang được dịch và xuất phiên bản rất nhiều lần. Theo trình tự động thời hạn có: phiên bản dịch của Cát Thành 1912, Ngô Tất Tố 1942 (tái phiên bản 1958), phiên bản dịch của Nguyễn Đăng Tấn - Nguyễn Công Liên xuất phiên bản năm 1950 bên dưới title Hậu Lê thống chí, phiên bản dịch của Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch xuất phiên bản năm 1964, tái mét phiên bản vô năm 1970; 1984; 1987 và được căn nhà xuất phiên bản giáo dục và đào tạo xuất phiên bản tuy nhiên ở thể tinh lọc sử dụng vô căn nhà ngôi trường. Tuy nhiên, những phiên bản dịch bên trên đều ko trung thành với chủ với nguyên vẹn tác, nếu như không nói đến phiên bản dịch của group Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch^[4][8].

Bản dịch của Ngô Tất Tố với điều văn trôi chảy được không ít người hương thụ, tuy nhiên đơn thuần phiên bản dịch bay, một vài câu hoặc đoạn bị quăng quật hẳn ko dịch. Ngoài việc thêm thắt giảm bớt, thay thế sửa chữa văn kể từ, dịch fake còn bố cục tổng quan lại kiệt tác, phân chia kể từ 17 hồi trở thành 21 chương, thực hiện mang lại kiệt tác tương đương một phiên bản phóng tác^[4].                            

Nhóm Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch vẫn dịch lại kiệt tác trong mỗi năm 1960 bên trên lòng tin trung thành với chủ với nguyên vẹn tác. Bản dịch Hoàng Lê nhất thống chí được xuất phiên bản năm 1964, tiếp sau đó tái mét phiên bản chuyến hai năm 1970, chuyến 3 năm 1984 và chuyến 4 năm 1987. Hiện bên trên phiên bản dịch này cũng chính là phiên bản dịch mang lại văn phiên bản nằm trong thương hiệu in vô sách giáo khoa Ngữ Văn 9 của công tác dạy dỗ trung học tập hạ tầng hiện nay hành.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái (1987), Hoàng Lê nhất thống chí, Nhà xuất phiên bản Văn học tập. Kiều Thu Hoạch, Nguyễn Đức Vân dịch; Kiều Thu Hoạch reviews.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]